«ماهایا پطروسیان»؛ موفق‌ترین بازیگر مسیحی سینمای ایران
یکی از موفق‌ترین مسیحی است؛ بازیگری که از اواخر دهه شصت تا اواخر دهه هفتاد در فیلم‌های مهمی حضور پیدا کرد و به طور کلی در سینما و تئاتر جزو بازیگران موثر و حرفه‌ای به حساب می‌آید. سال‌روز تولد او درست همزمان با سال نوی میلادی است.
ماهایا پطروسیان با وجود فعالیت فراوان در دهه‌های هفتاد و هشتاد، در دهه نود چندان پرکار نبود و فقط سه فیلم بازی کرد. با این حال هنوز هم نامش در تاریخ سینمای ایران جاوادنه است و نقش‌های مهمی که ایفا کرده از ذهنمان بیرون نمی‌رود. به بهانه سال نو و سال‌روز تولد این بازیگر، اتفاق‌های مهم کارنامه‌اش را مرور می‌کنیم.
مهمترین نقش‌ها
بازی در نقش یک کولی خیابان‌گرد در فیلم «هنرپیشه» یکی از ماندگارترین بازی‌های کارنامه ماهایا‌پطروسیان است
مهمترین نقش‌هایش را در اواخر دهه شصت و اوایل دهه هفتاد بازی کرد. سال 1369 با بازی در نقش «صنم» در فیلم «پرده آخر» ساخته واروژ کریم مسیحی توانایی‌های خودش را به رخ کشید. او نقش دختر کوچک یک خانواده مطرب در فیلم «پرده آخر» را بازی می‌کرد و برای همین نقش موفق شد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مکمل زن را از آن خودش کند. یک سال بعد با بازی در نقش سوگلی ناصرالدین‌شاه در فیلم «ناصرالدین‌شاه آکتور سینما» به کارگردانی محسن مخملباف، یکبار دیگر توانایی‌اش را به نمایش گذاشت. اوج درخشش اما در فیلم «دیگه چه خبر؟» تهمینه میلانی در سال 1370 اتفاق افتاد. در این فیلم نقش دانشجوی ادبیات اخراجی دانشگاه را داشت که با تخیل قوی‌اش ذهن دیگران را می‌خواند و سعی می‌کرد اوضاع را طبق خواسته خودش تغییر دهد. پروسیان با این فیلم نشان داد که در عرصه کمدی هم حرف‌هایی برای گفتن دارد. همکاری موفقیت آمیز پطروسیان با محسن مخملباف در فیلم «ناصر الدین شاه آکتور سینما» منجر به همکاری مجدد آنها در فیلم «هنرپیشه» شد. او در این فیلم با ایفای نقش یک «کولی» بار دیگر توانایی‌هایش را به رخ کشید. سال 1375 در فیلم «نابخشوده» ایرج قادری در نقش فرنگیس، دختر یک سرهنگ توانست باز هم نظر داوران جشنواره را به خودش جلب کند. «کمکم کن» به کارگردانی رسول ملاقلی‌پور فیلم مهم دیگر کارنامه‌اش بود که سال 1377 در آن بازی کرد. نقش دختری به نام «نیلوفر» را داشت که با سودای خوانندگی وارد مسیری می‌شد اما رفته‌رفته زندگی‌اش تغییر می‌کرد. او سال 1379 در فیلم «هفت پرده» فرزاد موتمن نقشی کوتاه ایفا کرد، اما این حضور آنقدر تاثیر گذار بود که نظر هیات داوران را به خودش جلب کرد و در نهایت آنها سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مکمل زن را برای دومین بار به او اهدا کردند. پطروسیان بعد از دهه هفتاد هم در آثار مختلفی حضور پیدا کرد اما اکثر آنها فیلم‌های قابل قبولی از آب در نیامدند. جدیدترین اثر موفق پطروسیان، «خفگی» فریدون جیرانی بود که سال 1396 در آن ایفای نقش کرد. آخرین حضور سینمایی این بازیگر توانا حضور در فیلم کمدی «لس انجلس- تهران» به کارگردانی تینا پاکروان است که در سال 1396 روی پرده رفت.
افتخارات
ماهایا پطروسیان برای بازی در فیلم «پرده آخر» موفق شد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مکمل زن نهمین دوره جشنواره فیلم فجر را از آن خودش کند
ماهایا پطروسیان جز بازیگرانی است که دو سیمرغ بلورین در کارنامه‌اش دارد. همانطوریکه در بالا اشاره شد او در در سال 1369 و در جریان برگزاری نهمین دوره جشنواره فیلم فجر موفق شد جایزه بهترین بازیگر مکمل زن را از آن خودش کند. این بازیگر دقیقا ده سال بعد و درنوزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر بار دیگر موفق شد این جایزه را برای بازی در فیلم متفاوت «هفت پرده» تصاحب کند. پطروسیان علاوه بر این دوبار دیگر هم نامش در جمع نامزدهای سیمرغ بلورین ثبت شده است. یکبار در سال هفتاد و در جشنواره دهم فیلم فجر که برای بازی در فیلم «دیگه چه خبر» به جمع نامزدهای بهترین بازیگر نقش اول زن راه پیدا کرد و مورد تقدیر هیات داوران قرار گرفت. او در سال 1375 هم برای بازی در فیلم «نابخشوده» ساخته شادروان ایرج قادری نامزد بهترین بازیگر نقش مکمل زن شد.
پرکارترین سال‌های فعالیت
سال ۱۳۷۹ پرکارترین سال فعالیت کاری ماهایا‌پطروسیان در سینماست. «هفت پرده» یکی از سه فیلمی است که او در این سال در آن به ایفای نقش پرداخت
ماهایا پطروسیان بعد از درخشش در فیلم«پرده آخر» مورد توجه کارگردانان قرار گرفت، از همین رو در دهه هفتاد و در ادامه در دهه هشتاد کارنامه خود را به لحاظ کمی و کیفی ارتقا ببخشد. او طی این دو دهه در 22 فیلم به ایفای نقش پرداخت که سهم هر دهه 11 فیلم است. پرکارترین سال فعالیت او در این دو دهه به سال 1379 برمی‌گردد. او دراین سال درسه فیلم «هفت پرده»، «ازصمیم قلب» و«دختری به نام تندر» بازی کرد. پطروسیان در دهه هشتاد انتخاب‌هایش به نسبت دهه هفتاد افت قابل توجهی داشت از همین رو در این دهه فیلم‌های ضعیفی چون «پیشنهاد 50 میلیونی»، «زن بدلی»، «تاکسی نارنجی»، «ازدواج در وقت اضافه» و… در کارنامه‌اش ثبت می‌شود. او در دهه 90 به یکباره کم کار می‌شود و در طول این دهه فقط در سه فیلم «مجرد چهل ساله»، «خفگی» و«لس آنجلس تهران» به ایفای نقش می‌پردازد.
بیشترین همکاری
محسن مخملباف و علیرضا داوودنژاد دو کارگردانی هستند که پطروسیان بیشترین همکاری را با آنها داشته. دهه هفتاد در دو فیلم «ناصرالدین‌شاه آکتور سینما» و «هنرپیشه» مخملباف بازی کرد و در دهه هشتاد هم در دو فیلم «ملاقات با طوطی» و «هشت‌پا» به کارگردانی علیرضا داوودنژاد حضور پیدا کرد.
نقل‌قول‌های مهم
«اصولا از تمام عناصری که یک بازیگر باید ازآن استفاده کند، بهره می‌گیرم. با این حال بسته به نقشی که باید بازی کنم، ممکن است این بهره‌گیری کم و زیاد شود؛ یعنی یک هنگام قرار است، بازی مینی‌مال‌تری داشته باشم و درون‌گرا باشم، پس طبیعی است که متمایز شود. بخشی از رفتارهای جلوی دوربین از درون، فیزیک و رفتار خود آدم می‌آید و بخشی دیگر آن ها را پس از خواندن فیلمنامه و از نقشم به‌دست می‌آورم و براساس آن روی بعضی چیزهایی که کشف کرده‌ام تمرکز و تمرین می‌کنم.»
« در کارم خیلی جدی هستم، هر چیزی که این جدیت را کم رنگ کند، مرا اذیت می‌کند. جدی نبودن آدم‌های دیگر سر صحنه یا فضای کار، رویم تأثیر منفی می‌گذارد. منظورم از جدی بودن تلخ و عبوس بودن نیست، مقصود زمانی است که کار می‌کنیم و درگیر گرفتن پلان هستیم. دراین صورت تک تک عوامل روی خوب درآمدن بازی بازیگر مؤثرخواهند بود. در چنین شرایطی اگر کسی باری به هر جهت برخورد کند و حوصله و صبر لازم را نداشته و یا دقت لازم رابه شما نداشته باشد همه چیز اذیت‌دهنده می‌شود.
« نقش‌هایم در فیلم‌های «هنرپیشه» یا« یک روز قشنگ برفی» و همینطور در نمایش «عشق‌آباد» برایم چیز دیگری هستند. همه نقش‌هایی را که بازی کرده‌ام دوست دارم؛ چون برای هر کدام انرژی و مایه گذاشتم. ممکن است در بعضی از آن ها نتیجه کار مورد پسندم نباشد، اما نقشم را دوست داشته‌ام.»
ماهایا پطروسیان متولد سوم ژانویه 1970 میلادی مصادف با 13 دی ماه 1348 خورشیدی است. او حالا وارد پنجاه و سومین سال زندگی خود شده است.